woensdag 17 juli 2019

Japan: Van ambient uit de jaren ´70 tot de synthwave van nu

Japan, het land van de rijzende zon. Een land wat mede aan de bakermat stond van de elektronische muziek. Met bedrijven als Korg, Roland en Yamaha heeft Japan een grote rol gespeeld bij het creëren van de geluiden waar we zo van houden en graag op dansen. In deze blog neem ik je mee in de geschiedenis van de Japanse elektronische muziek en eindig ik bij de hedendaagse Japanse synthwave artiesten.

Synthwave uit Japan
Miyajima Torii (poort), foto door mijzelf genomen in oktober 2015

De jaren na de Tweede Wereldoorlog


Na de tweede wereldoorlog beginnen Japanse componisten te experimenteren met elektronische geluiden. Subsidies vanuit de overheid geven hen de mogelijkheid om met meer geavanceerde apparatuur aan de slag te gaan. Deze keuze zou zich enkele decennia later weer terugbetalen wanneer Japan een dominante rol gaat spelen in de muziektechnologie.

Na de oprichting van Sony in 1946 bedachten componisten Toru Takemitsu en Minao Shibata nieuwe toepassingen om elektronische muziek te produceren. Shibata voorzag de ontwikkeling van synthesizers en voorspelde een drastische verandering in de muziek. Sony begon succesvol met het produceren van magneetbandrecorders voor de Japanse overheid en particulieren.

In 1955 werd in Tokyo door de publieke omroep-organisatie Nippon Hōsō Kyōkai ´s werelds meest toonaangevende elektronische muziekstudio opgericht.

Ambient vanaf de jaren ´70


Vanaf de jaren ´70 worden elektronische muziekinstrumenten toegankelijker en betaalbaarder voor een groter publiek. Meerdere componisten gaan aan de slag met deze instrumenten zoals synthesizers. Met een zeer snel groeiende Japanse economie wordt er ook meer geld gestoken in de kunst. Ook zoeken Japanse bedrijven naar achtergrondmuziek, die zij vervolgens kunnen gebruiken bij hun advertenties. De achtergrondmuziek speelde eigenlijk altijd al een belangrijke rol in de Japanse cultuur.

Het is dan ook niet vreemd, dat door een serie concerten in Tokyo in 1975 de muziekstroming Kankyō Ongaku oftwel Japanse ambient ontstaat. Japanse componisten haalden hun inspiratie uit de werken van de Franse componist Erik Satie.

Bekende Japanse ambient artiesten uit de jaren ´70 en ´80 zijn Hiroshi Yoshimura, Haruomi Hosono (later medeoprichter van Yellow Magic Orchestra), Midori Takada, Yasuaki Shimizu, Satoshi Ashikawa en Hiroshi Yoshimura.
Naast deze artiesten mag Kitaro ook natuurlijk niet worden vergeten die met zijn New Age muziek wereldwijd een groot publiek bereikte.




Yellow Magic Orchestra en de Japanse synthpop


In 1980 bracht Roland Corporation de TR-808 uit, één van de eerste en meest populaire programmeerbare drumcomputers. Yellow Magic Orchestra was de eerste synthpop band die er in hetzelfde jaar ook gebruik van maakte. De muziekgroep werd in 1978 opgericht en bestond uit Haruomi Hosono, Yukihiro Takahashi en Ryuichi Sakamoto.

De groep bracht meerdere albums uit waarvan Technodelic en BGM tot de meest succesvolle behoren. In 1983 ging de groep uit elkaar en kwamen ze pas 10 jaar later weer bij elkaar voor een reünie.


In tweede helft van de jaren ´80 gebeurde er weinig tot niets binnen het synthpop genre in Japan. Maar opeens was daar Denki Groove. Deze muziekgroep vermengde synthpop met electro en met hun grappige teksten en doldwaze kostuums vielen ze enorm in de smaak bij de Japanners.

Vanaf de jaren ´90 begon het geluid van Denki Groove te veranderen en werden ze enorm beïnvloed door de westerse techno.


Ken Ishii zet de Japanse techno op de kaart in de jaren ´90


Ken Ishii´s leven veranderde volledig toen hij in 1995 de klassieker Jelly Tones uitbracht. Vanaf dat moment is hij het uithangbord van de Japanse techno. Daarvoor werd hij nog gezien als een anonieme ambient techno producer.

Na Jelly Tones brengt Ishii nog meerdere succesvolle techno albums uit en maakt hij in 1998 het nummer Fire in White, speciaal voor de Olympische Winterspelen in Nagano.


Op 3 december 1994 wordt de PlayStation (PS1) in Japan uitgebracht en later in de rest van de wereld. Producers, waaronder ook Ken Ishii, werden gevraagd om ook muziek voor videogames te gaan maken. Aangezien de PlayStation cd's gebruikte in plaats van cartridges, konden componisten van gamemuziek audio-opnames van cd-kwaliteit afleveren. Het resultaat was een nieuwe golf van waanzinnige en creatieve soundtracks voor vele videogames. Inspiratie haalde men uit techno, house, drum n´ bass, ambient en andere opwindende nieuwe elektronische subgenres. De PlayStation werd een enorm commercieel succes. Het muzikale werk uit die tijd is nog steeds inspirerend en van invloed tot op de dag van vandaag.

Naar nieuwe stijlen toe


De creativiteit vanuit de verschillende elektronische muziekstijlen brachten ook weer nieuwe subgenres voort. Zo ook chiptune waarbij de muziek wordt gemaakt met oude 8-bit computers of spelcomputers (de Nintendo Game Boy is hiervan het meeste bekende voorbeeld).

De Japanse damesgroep Perfume mixen chiptune met synthpop en electro house. In 2007 breken ze door met hun hit Game.


Halverwege de jaren ´00 ontstaat synthwave. Dze stijl krijgt wereldwijd meer navolging, waarbij vooral in de beginjaren het Internet een grote rol speelt bij het verspreiden van de muziek.

Wanneer Emi Kusano and BelleMaison Sekine elkaar ontmoeten in 2013 op de universiteit beginnen zij de synthwave groep Satellite Young. Geïnspireerd door Japanse muzikanten uit de jaren ´70, ´80 en ´90 groeien ze uiteindelijk door tot Japans grootste synthwave act.


Vandaag de dag zijn er meerdere Japanse synthwave artiesten die regelmatig nieuw werk uitbrengen. Naast VHS Glitch wil ik verder benoemen: AKIRA, マクロスMACROSS 82-99, Snail's House en VHSTokyo 東京.

Waar マクロスMACROSS 82-99, Snail's House vooral het geluid van future funk en electro laten horen is de muziek van VHSTokyo 東京 pure synthwave. Ik heb deze artiest recentelijk ontdekt en ben ontzettend enthousiast over zijn producties uitgebracht op zijn Bandcamp pagina.


Tot zover mijn blog over de Japanse elektronische muziek door de jaren heen. En eindigend bij de hedendaagse synthwave muziek van VHSTokyo 東京. Het mag duidelijk zijn dat dit land een ongelooflijke rol heeft gespeeld bij de ontwikkeling van de elektronische muziek. Fabrikanten en muzikanten hadden al vroeg de handen ineengeslagen om samen nieuwe producten en geluiden te ontwikkelen. Ook mogen we de Japanse entertainment cultuur zeker niet vergeten als grote inspiratiebron voor de hedendaagse artiesten. Met groot vertrouwen en vol verwachting kijk ik uit naar de toekomst van de Japanse elektronische muziek. Arigatō!

Voor deze blog ik heb gebruikt gemaakt van de volgende bronnen:

Geen opmerkingen:

Een reactie posten

Dank voor je bericht!